پرسش: آیا تبخال واگیرداراست؟

پاسخ:

تبخال بیماری ویروسی ناشى از ویروس «هرپس سیمپلكس(Herpes Simplex Virus)»  یا  ویروس تبخال ساده است و عارضه‌اى واگیردار می‌باشد.
دکتر زهرا علیزاده، عضو هیأت علمی و استادیار بیماری‌های دهان، فک و صورت دانشکده دندانپزشکی قزوین با بیان مطلب فوق افزود: عفونت اولیه از تماس ابتدایی با ویروس ایجاد می‌شود و تماس اولیه با این ویروس معمولاً در کودکی اتفاق می‌افتد و در بیشتر موارد به شکل تحت بالینی رخ می‌دهد.
 علایم اولیه بیماری تبخال
دکتر علیزاده همچنین بیان‌کرد: علائم اولیه بیماری یک تا سه روز است و شامل: تب، کاهش اشتها، ضعف و درد عضلانی است که ممکن است با سردرد و تهوع همراه باشد و درد دهانی که می‌تواند منجر به کاهش مصرف غذا و آب و دهیدراسون بدن شود.
تشکیل زخم و علایم آن
این عضو هیأت علمی اضافه کرد: از چند روز پس از مرحله‌ی اولیه، اریتم و دسته‌های وزیکول یا زخم روی مخاط کراتینیزه مثل: کام سخت، لثه و غیره. کراتینیزه یا هر جایی از مخاط دهان، پدیدار می‌شود و وزیکول‌ها به‌سرعت پاره شده و ایجاد زخم می‌کنند. لثه نیز اغلب به رنگ قرمز آتشین شده و دهان به شدت دردناک می‌شود.
بیماری به خودی خود بهبود می‌یابد.
ایشان در ادامه مطلب بیان کرد: بیماری خود محدود شونده بوده و در عرض 10 تا 14 روز که برای عفونت ویروسی معمول است، بهبود می‌یابد. وی افزود: بعد از بهبودی، ویروس به حالت نهفته باقی می‌ماند و مجدداً در پاسخ به عواملی مثل: تب، اشعه‌ی ماورای بنفش، تروما، استرس و قاعدگی فعال می‌شود و فعال شدن مجدد ویروس می‌تواند منجر به بروز هرپس عود‌کننده روی لب‌ها (تبخال لب) یا هرپس عود‌کننده در داخل دهان شود. این زخم‌ها در نیمی از موارد دارای علایم اولیه مثل: خارش، گزگز و یا سوزش هستند که بعد از بروز این علایم به ترتیب: پاپول، وزیکولر، زخم و دلمه ظاهر شده و در نهایت بهبود می‌یابد.
رعایت نکات بهداشتی ضروری است.
این استادیار دانشکده دندانپزشکی تصریح کرد: باتوجه به اینکه این بیماری به شدت مسری است در زمان ابتلا به بیماری، بیمار باید از بوسیدن اشخاص دیگر و تماس‌های نزدیک یا استفاده از حوله‌ی مشترک با افراد دیگر بپرهیزد و برای جلوگیری از انتقال بیماری، به دندانپزشک مراجعه نماید.
درمان بیماری
دکتر علیزاده درخصوص درمان بیماری گفت: درمان براساس کنترل درد، مراقبت‌های حمایتی و درمان قطعی می‌باشد و اضافه کرد: در مورد هرپس اولیه اگر بیمار در 72 ساعت ابتدایی بروز بیماری باشد، استفاده از داروهای ضد ویروس باعث کاهش دوره‌ی تب، درد و ممانعت از گسترش و بزرگ شدن ضایعات می‌شود.
وی افزود: در مورد تبخال داخل دهانی توصیه می‌شود که بیمار از غذاهای خنک و مایعات زیاد استفاده کند. استفاده از تکه‌های یخ و مصرف بستنی تا حد زیادی باعث کنترل درد می‌شود. ایشان عنوان کرد: نکته‌ی مهم این است که به هیچ عنوان نباید از دسته‌ی دارویی ضد التهاب‌های غیر استروئیدی مثل: ایبوبروفن و آسپرین برای کنترل علایم درد و تب  به دلیل امکان بروز سندروم ( Reye ) استفاده کرد و بهتر است برای کنترل درد، از استامینوفن به فرم ساده یا کدئین استفاده نمود و در مورد تبخال‌هایی که روی لب بروز می‌کند نیز استفاده از کرم آسیکلویر به محض بروز علایم اولیه (گزگز، سوزش و درد)، باعث متوقف شدن بروز ضایعات می‌شود.